Werkdrukverhogende factoren binnen het PO en VO: waar ligt het probleem? 

Het is een structureel probleem: de hoge werkdruk in het primair onderwijs (PO) en voortgezet onderwijs (VO). Ontevredenheid onder de docenten is dan ook eerder regel dan uitzondering, blijkt uit ‘Grip krijgen op een veelkoppig monster’, een onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek & Advies. Bijna de helft van de leerkrachten in het PO (46 procent) en docenten in het VO (50 procent) is ontevreden over de werkdruk die zij of hij ervaart.

Waar komt deze druk vandaan, en nog belangrijker, hoe kunnen we het oplossen?

Formaliteiten verhogen werkdruk

Met name zaken die verplicht zijn voor scholen, veroorzaken de hoge werkdruk. Ruim twee derde van de leerkrachten in het PO (68 procent) ziet in verplichte procedures voor zorgleerlingen een bron van werkstress. Daarnaast verhoogt volgens 64 procent van de PO-leerkrachten het bijwerken van (digitale) dossiers de werkdruk, terwijl 51 procent dit ervaart door administratieve taken die niet direct bijdragen aan de prestaties van de leerling. Ook de werkdruk voor docenten in het VO neemt toe door beslissingen van bovenaf. Zo vindt 71 procent dat zij volgens het taakbeleid te weinig uren krijgen toegewezen om werkzaamheden uit te voeren. Bovendien maakt de hoeveelheid ‘zinloze’ vergaderingen en overleggen, die verplicht zijn voor docenten uit het VO, hun uren voor daadwerkelijk relevante werkzaamheden nog schaarser. 60 procent van de docenten in het VO ziet dit dan ook als een belangrijke oorzaak van werkdruk in het onderwijs.

Klassenomvang

Naast de administratieve werkdruk, het taakbeleid en irrelevante vergaderingen, blijkt ook de klassenomvang een pijnpunt te zijn. Zo ervaart 60 procent van de PO-leerkrachten hogere werkstress door het te grote aantal leerlingen in een klas dat extra aandacht nodig heeft als gevolg van een gedragsprobleem. In het VO is dit zelfs 70 procent. Van deze laatste groep vindt 64 procent het te grote aantal leerlingen in de klas, ongeacht persoonlijke stoornissen en problemen, op zichzelf een probleem dat werkstress verergert.

Urgentie voor structurele oplossingen

Uit het onderzoek blijkt dat het merendeel van de PO- en VO-leraren (respectievelijk 51 en 56 procent) niet alleen het gevoel heeft dat hun werkdruk wordt verhoogd door factoren buiten hun invloed, maar dat dit ook daadwerkelijk het geval is.
Een gezonde werkomgeving voor leraren vereist daarom maatregelen vanuit scholen en beleidsmakers.
Een herziening van het taakbeleid, de aanpak van de groepsgrootte en de vereenvoudiging van procedures kunnen oplossingen zijn om de werkdruk in het onderwijs aan te pakken. Zonder structurele oplossingen zullen leraren onder druk blijven staan, wat niet alleen hen, maar ook de kwaliteit van het onderwijs belemmert.

Benieuwd naar de stand van zaken op uw school?

Neem contact op met DUO Onderwijsonderzoek & Advies via 030 2631080 of info@duo-onderwijsonderzoek.nl